Ο ΙΣΧΥΡΟΣ, Ο ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΥΛΑ

Εξαίρετη ποίηση, αλλά και βάθη νοήματος, πηγάζουν από τα όσα ψάλλουμε τις ημέρες του Πάσχα στην Εκκλησία. Και όσοι τα προσέχουν και τα μελετούν, απολαμβάνουν περισσότερα από το μεγαλείο της Εκκλησίας.

Το κεφάλαιο 53 από το βιβλίο του Ησαϊα διαβάζεται στον Εσπερινό της Μεγάλης Παρασκευής, δηλαδή στην Αποκαθήλωση.

Το κεφάλαιο αυτό, σε κείμενο και απλή μετάφραση λέει τα εξής:

Κείμενο

ΗΣΑΪΑΣ

Κεφάλαιο 53

1 Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν; καὶ ὁ βραχίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη; 2 ἀνηγγείλαμεν ὡς παιδίον ἐναντίον αὐτοῦ, ὡς ῥίζα ἐν γῇ διψώσῃ, οὐκ ἔστιν εἶδος αὐτῷ οὐδὲ δόξα· καὶ εἴδομεν αὐτόν, καὶ οὐκ εἶχεν εἶδος οὐδὲ κάλλος· 3 ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἄτιμον ἐκλεῖπον παρὰ πάντας τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων· ἄνθρωπος ἐν πληγῇ ὢν καὶ εἰδὼς φέρειν μαλακίαν, ὅτι ἀπέστραπται τὸ πρόσωπον αὐτοῦ, ἠτιμάσθη καὶ οὐκ ἐλογίσθη. 4 οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται, καὶ ἡμεῖς ἐλογισάμεθα αὐτὸν εἶναι ἐν πόνῳ καὶ ἐν πληγῇ ὑπὸ Θεοῦ καὶ ἐν κακώσει. 5 αὐτὸς δὲ ἐτραυματίσθη διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν καὶ μεμαλάκισται διὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν· παιδεία εἰρήνης ἡμῶν ἐπ' αὐτόν. τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν. 6 πάντες ὡς πρόβατα ἐπλανήθημεν, ἄνθρωπος τῇ ὁδῷ αὐτοῦ ἐπλανήθη· καὶ Κύριος παρέδωκεν αὐτὸν ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν. 7 καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκακῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ· ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα. 8 ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται; ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς θάνατον. 9 καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς ταφῆς αὐτοῦ καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ· ὅτι ἀνομίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ. 10 καὶ Κύριος βούλεται καθαρίσαι αὐτὸν ἀπὸ τῆς πληγῆς. ἐὰν δῶτε περὶ ἁμαρτίας, ἡ ψυχὴ ὑμῶν ὄψεται σπέρμα μακρόβιον· καὶ βούλεται Κύριος ἀφελεῖν 11 ἀπὸ τοῦ πόνου τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, δεῖξαι αὐτῷ φῶς καὶ πλάσαι τῇ συνέσει, δικαιῶσαι δίκαιον εὖ δουλεύοντα πολλοῖς, καὶ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν αὐτὸς ἀνοίσει. 12 διὰ τοῦτο αὐτὸς κληρονομήσει πολλοὺς καὶ τῶν ἰσχυρῶν μεριεῖ σκῦλα, ἀνθ' ὧν παρεδόθη εἰς θάνατον ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη· καὶ αὐτὸς ἁμαρτίας πολλῶν ἀνήνεγκε καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν παρεδόθη.

Μετάφραση

Κύριε, τις επίστευσε τη ακοή ημών; και ο βραχίων Κυρίου τίνι απεκαλύφθη; 2 ανηγγείλαμεν ως παιδίον εναντίον αυτού, ως ρίζα εν γη διψώση. ουκ έστιν είδος αυτω ουδέ δόξα· και είδομεν αυτόν, και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος· 3 αλλά το είδος αυτού άτιμον και εκλείπον παρά πάντας τους υιούς των ανθρώπων· άνθρωπος εν πληγή ων και ειδώς φέρειν μαλακίαν, ότι απέστραπται το πρόσωπον αυτού, ητιμάσθη και ουκ ελογίσθη. 4 ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, και ημείς ελογισάμεθα αυτόν είναι εν πόνω και εν πληγή υπό Θεού και εν κακώσει. 5 αυτός δε ετραυματίσθη δια τας αμαρτίας ημών και μεμαλάκισται δια τας ανομίας ημών· παιδεία ειρήνης ημών επ ‘ αυτόν. τω μώλωπι αυτού ημείς ιάθημεν. 6 πάντες ως πρόβατα επλανήθημεν, άνθρωπος τη οδω αυτού επλανήθη· και Κύριος παρέδωκεν αυτόν ταις αμαρτίαις ημών. 7 και αυτός δια το κεκακώσθαι ουκ ανοίγει το στόμα αυτού· ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη και ως αμνός εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα. 8 εν τη ταπεινώσει η κρίσις αυτού ήρθη· την δε γενεάν αυτού τις διηγήσεται; ότι αίρεται από της γης η ζωή αυτού, από των ανομιών του λαού μου ήχθη εις θάνατον. 9 και δώσω τους πονηρούς αντί της ταφής αυτού και τους πλουσίους αντί του θανάτου αυτού· ότι ανομίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού. 10 και Κύριος βούλεται καθαρίσαι αυτόν από της πληγής. εάν δώτε περί αμαρτίας, η ψυχή υμών όψεται σπέρμα μακρόβιον· και βούλεται Κύριος αφελείν 11 από του πόνου της ψυχής αυτού, δείξαι αυτω φως και πλάσαι τη συνέσει, δικαιώσαι δίκαιον εύ δουλεύοντα πολλοίς, και τας αμαρτίας αυτών αυτός ανοίσει. 12 δια τούτο αυτός κληρονομήσει πολλούς και των ισχυρών μεριεί σκύλα, ανθ‘ ων παρεδόθη εις θάνατον η ψυχή αυτού, και εν τοις ανόμοις ελογίσθη· και αυτός αμαρτίας πολλών ανήνεγκε και δια τας αμαρτίας αυτών παρεδόθη.

Κύριε, ποιος πίστεψε στο κήρυγμά μας; Και ο βραχίονας του Κυρίου σε ποιον αποκαλύφθηκε; 2 Επειδή, ανέβηκε μπροστά του σαν τρυφερό φυτό, και σαν ρίζα από ξερή γη· δεν έχει είδος ούτε κάλλος· και τον είδαμε, και δεν είχε ωραιότητα, ώστε να τον επιθυμούμε. 3 Καταφρονημένος και απορριμμένος από τους ανθρώπους· άνθρωπος θλίψεων και δόκιμος ασθένειας· και σαν άνθρωπος από τον οποίο κάποιος αποστρέφει το πρόσωπο, καταφρονήθηκε, και τον θεωρήσαμε σαν ένα τίποτα. 4 Αυτός, στην πραγματικότητα, βάσταξε τις ασθένειές μας, και επιφορτίστηκε τις θλίψεις μας· ενώ, εμείς τον θεωρήσαμε τραυματισμένον, πληγωμένον από τον Θεό, και ταλαιπωρημένον. 5 Αυτός, όμως, τραυματίστηκε για τις παραβάσεις μας· ταλαιπωρήθηκε για τις ανομίες μας· η τιμωρία, που έφερε τη δική μας ειρήνη, ήταν επάνω σ' αυτόν· και διαμέσου των πληγών του γιατρευτήκαμε εμείς. 6 Όλοι εμείς πλανηθήκαμε σαν πρόβατα· στραφήκαμε κάθε ένας στον δικό του δρόμο· ο Κύριος, όμως, έβαλε επάνω σ' αυτόν την ανομία όλων μας. 7 Αυτός ήταν καταθλιμμένος και βασανισμένος, αλλά δεν άνοιξε το στόμα του· φέρθηκε σαν αρνί σε σφαγή, και σαν άφωνο πρόβατο μπροστά σ' εκείνον που το κουρεύει, έτσι δεν άνοιξε το στόμα του. 8 Από κατάθλιψη και κρίση αναρπάχτηκε· τη γενιά του, όμως, ποιος θα τη διηγηθεί; Επειδή, αποκόπηκε από τη γη των ζωντανών ανθρώπων· για τις παραβάσεις τού λαού μου τραυματίστηκε. 9 Και ο τάφος του διορίστηκε μαζί με τους κακούργους· εντούτοις, στον θάνατό του στάθηκε μαζί με τον πλούσιο· επειδή, δεν έπραξε ανομία ούτε βρέθηκε δόλος στο στόμα του. 10 Αλλά, ο Κύριος θέλησε να τον βασανίσει· τον ταλαιπώρησε. Αφού, όμως, δώσεις την ψυχή του προσφορά περί αμαρτίας, θα δει εγγόνια, θα μακρύνει τις ημέρες του, και το θέλημα του Κυρίου θα ευοδωθεί στο χέρι του. 11 Θα δει τους καρπούς του πόνου της ψυχής του, και θα χορτάσει· ο δίκαιος δούλος μου θα δικαιώσει πολλούς διαμέσου τής επίγνωσής του· επειδή, αυτός θα σηκώσει τις ανομίες τους. 12 Δια τούτο αυτός θα πάρει σαν δική του πνευματική κληρονομιά πολλούς και από τους ισχυρούς θα πάρει και θα μοιράσει λάφυρα, διότι παραδόθηκε στον θάνατον η ζωή του, και κατατάχτηκε μεταξύ των παρανόμων και σαν παράνομος θεωρήθηκε, και αυτός πήρε πάνω του τις αμαρτίες πολλών και για τις αμαρτίες αυτών παραδόθηκε.

Το κεφάλαιο αυτό, αναφέρεται λοιπόν στην σταυρική θυσία του Κυρίου και τελειώνει ως εξής με τον στίχο 12:

"δια τούτο αυτός κληρονομήσει πολλούς και των ισχυρών μεριεί σκύλα, ανθ' ων παρεδόθη εις θάνατον η ψυχή αυτού, και εν τοις ανόμοις ελογίσθη· και αυτός αμαρτίας πολλών ανήνεγκε και δια τας αμαρτίας αυτών παρεδόθη".

Δηλαδή:

Δια τούτο αυτός θα πάρει σαν δική του πνευματική κληρονομιά πολλούς και από τους ισχυρούς θα πάρει και θα μοιράσει λάφυρα, διότι (εκουσίως) παραδόθηκε στον θάνατον (για μας) η ζωή του, και κατατάχτηκε μεταξύ των παρανόμων και σαν παράνομος θεωρήθηκε, και αυτός πήρε πάνω του τις αμαρτίες πολλών και για τις αμαρτίες αυτών παραδόθηκε (στον θάνατο).

****************************

Όταν ο Κύριος εξέβαλε τα δαιμόνια με μια απλή προσταγή Του, οι διεστραμμένοι Φαρισαίοι είπαν ότι "εκβάλλει εν Βεελζεβούλ". (Δείτε στα Ευαγγέλια: Μτθ. 12, 22-37, Μρκ. 3, 21-30 και Λκ. 11, 15-26). Όμως ο Κύριος απαντάει και με τα παραπάνω λόγια που ελάλησε το Πνεύμα δια του Ησαία:

"20 ει δε εν δακτύλω Θεού εκβάλλω τα δαιμόνια, άρα έφθασεν εφ' υμάς η βασιλεία του Θεού.

21 όταν ο ισχυρός καθωπλισμένος φυλάσση την εαυτού αυλήν, εν ειρήνη εστί τα υπάρχοντα αυτού· 22 επάν δε ο ισχυρότερος αυτού επελθών νικήση αυτόν, την πανοπλίαν αυτού αίρει, εφ' ή επεποίθει, και τα σκύλα αυτού διαδίδωσιν" (Λουκάς 11/ια).

Δηλαδή:

(Όταν ο ισχυρός εξοπλισμένος φυλάσσει την αυλή του, τα υπάρχοντά του παραμένουν ασφαλή. Όταν όμως έλθει εναντίον του ο ισχυρότερος και τον νικήσει, του παίρνει την πανοπλία στην οποία είχε στηρίξει την πεποίθησή του, και θα του πάρει και θα μοιράσει λάφυρα.)

***************************

Από τα Εγκώμια, στάση 2α (όρθρος Μεγάλου Σαββάτου, Επιτάφιος):

"Έφριξεν ορών, Σώτερ, Άδης σε τον ζωοδότην, πλούτον τον εκείνου σκυλεύοντα, και τους απ' αιώνος, νεκρούς εξανιστώντα".

 Δηλαδή:

(Έφριξε, Σωτήρα, ο Άδης, έπειδή είδε εσένα τον Ζωοδότη να λαφυραγωγείς τον πλούτον εκείνου και να εξανιστάς τους, δια μέσου των αιώνων, νεκρούς.)

Κυριακή του Πάσχα, εις τους Αίνους:

"Ο τον Άδην σκυλεύσας, και τον άνθρωπον αναστήσας, τη αναστάσει σου, Χριστέ, αξίωσον ημάς, εν καθαρά καρδία, υμνείν και δοξάζειν σε".

Δηλαδή:

Εσύ που λαφυραγώγησες τον Άδη, και ανέστησες τον άνθρωπο, αξίωσέ μας στην ανάστασή σου, με καθαρή καρδιά να σε υμνούμε και να σε δοξάζουμε.

Κυριακή του Πάσχα, Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος Κατηχητικός:

"Εσκύλευσε τον Άδην, ο κατελθών εις τον Άδην".

Δηλαδή:

Λαφυραγώγησε τον Άδη, Αυτός που κατέβηκε στον Άδη.

Διαμάντια δογματικής και ποίησης στις Εκκλησιές μας, που απλόχερα μοιράζει η ψαλμωδία μας.

Εσείς τα εκτιμάτε;