ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗ;

Μία εὐρύτατα διαδεδομένη θρησκευτικὴ διδασκαλία, τόσο στὸ παρελθὸν ὅσο καὶ σήμερα, εἶναι ἡ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης. Σύμφωνα μὲ αὐτὴ τὴ διδασκαλία, ὅταν κάποιος πεθαίνει, ἡ ψυχὴ του μεταβαίνει σὲ ἕνα ἄλλο σῶμα, μὲ μία νέα προσωπικότητα, ὅπου ζεῖ μία καινούργια ζωή.

Γενικὰ περὶ μετενσάρκωσης

Ὑπάρχουν πολλὲς ἐκδοχὲς αὐτῆς τῆς διδασκαλίας, μεταξὺ τῶν διαφόρων θρησκειῶν. Κυρίως εἶναι γνωστὴ ἡ ἐκδοχὴ τοῦ Βουδισμοῦ, ποὺ πιστεύει ὅτι ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς ψυχῆς, εἶναι νὰ ξεφύγει ἀπ' αὐτὸ τὸν ἀτέρμονα κύκλο τῶν συνεχῶν ἐνσαρκώσεων, καὶ νὰ καταλήξει στὴ Νιρβάνα, δηλαδὴ στὴν κατάσταση τῆς ἀνυπαρξίας!

Ἄλλοι πιστεύουν ὅτι ἡ μετανσάρκωση συμβαίνει μόνο ἀπὸ ἀπὸ ἄνθρωπο σὲ ἄνθρωπο, ἄλλοι ὅτι συμβαίνει μόνο μεταξὺ νοημόνων ὄντων, (ἀνθρώπων - ἀγγέλων - θεῶν), καὶ ἄλλοι ὅτι συμβαίνει καὶ σὲ ζῶα, ἀκόμα καὶ σὲ φυτὰ ἢ ὀρυκτά!

Στὴ Δύση, ἡ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης συναντᾶται κυρίως στὰ ποικίλα ρεύματα τῆς Νέας *Ἐποχῆς*. Ἐδῶ, ἐμφανίζεται συνήθως σὲ μία πιὸ *Δυτικοποιημένη* ἐκδοχή: Ὅτι δηλαδὴ ὁ σκοπὸς τῆς μετενσάρκωσης εἶναι ἡ πρόοδος, καὶ ἡ ἀναγέννηση σὲ μία ἀνώτερη μορφὴ ζωῆς, καὶ ὄχι ἡ ἐξαφάνιση.

Οἱ παραπάνω διδασκαλίες, εἶναι ὄχι ἁπλῶς ξένες, ἀλλὰ καὶ ἐντελῶς ἀσυμβίβαστες μὲ τὴ Χριστιανικὴ διδασκαλία. Ἡ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης, ἂν καὶ συναντᾶται σὲ ποικίλες μορφές, συνήθως διδάσκει ὅτι ἡ προσωπικότητα εἶναι κάτι ποὺ μεταβάλεται ἀπὸ ἐνσάρκωση σὲ ἐνσάρκωση, ἀκόμα καὶ ἀποροφᾶται ἀπὸ μία ἀπρόσωπη θεότητα, καὶ ἐξαφανίζεται σὰν τὴ σταγόνα στὸν ὠκεανό.

Κάτι τέτοιο ὅμως, εἶναι ἀντίθετο μὲ τὴ Χριστιανικὴ πίστη, ὅπου καὶ ὁ Θεός, ἀλλὰ καὶ ὁ κάθε ἄνθρωπος, ἔχει τὴ δική του προσωπικότητα, ἡ ὁποία διατηρεῖται γιὰ πάντα, καὶ ὁ καθένας συνεχίζει νὰ ἀναγνωρίζει τὸν ἑαυτό του ὡς τὸ συγκεκριμένο πρόσωπο.

Στὸ Χριστιανισμό, ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάστασης, διδάσκει ὅτι τὸ πρόσωπο ποὺ πέθανε θὰ λάβει πάλι σῶμα, θὰ ξαναζήσει μὲ τὰ συγκεκριμένα προσωπικὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ εἶχε πρὶν πεθάνει, ἀναγνωρίζοντας τὸν ἑαυτό του.

Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς θεωρίας τῆς Μετενσάρκωσης

Ἂς δοῦμε ὅμως περιληπτικὰ μερικὰ ἀπὸ τὰ προβλήματα ποὺ παρουσιάζει ἡ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης. Καὶ ἂς ξεκινήσουμε ἀπὸ τὴν ἀναγκαιότητα ἀνάπτυξης μίας τέτοιας θεωρίας, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν προσπάθεια ἐξήγησης τοῦ κακοῦ, καὶ τὴν ἱκανοποίηση τοῦ ἀνθρώπου γιὰ δικαιοσύνη. 

Κάθε ἄνθρωπος στέκεται ἐκστατικὸς μπροστὰ στὴν ἀδικία τοῦ κόσμου μας. Ἡ ἀνθρώπινη δυστυχία συμπορεύεται μὲ τὴ δυστυχία τῆς ὑπόλοιπης κτίσης, καὶ ὁ καθένας μᾶς ἔχει δακρύσει μπροστὰ σὲ εἰκόνες δυστυχίας καὶ ἀδικίες. Γιατί λοιπὸν ὅλα αὐτά; Ποιὸ τὸ βαθύτερο νόημά τους; Ἐπειδή, ἂν ὑπάρχει μόνο ἡ ζωὴ ποὺ βλέπουμε καὶ ζοῦμε, τότε ὅλα εἶναι ἄδικα καὶ μάταια. Ποιὸς θὰ ἀποζημιώσει τὸν κάθε ἄνθρωπο ποῦ πεθαίνει ἀδικημένος; Ποιὸς θὰ ἀνταποδώσει τὴν ἀδικία αὐτοῦ ποὺ ἂν καὶ ἀδίκησε ζεῖ καὶ πεθαίνει εὐτυχισμένος;

Τέτοια ἐρωτήματα, φαίνεται νὰ παίρνουν μία ρηχὴ ἀπάντηση, μὲ τὴ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης, γιὰ ἀνθρώπους ποὺ ποτὲ δὲν ἄκουσαν τὴ Χριστιανικὴ διδασκαλία γιὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ κακοῦ. 

Κατ' αὐτούς, ὅταν ὁ ἀδικημένος πεθαίνει, ἡ ἑπόμενη μετενσάρκωσή του, διέπεται ἀπὸ τὸ νόμο τοῦ Κάρμα, ποὺ ὁρίζει ὅτι σὲ μία ἑπόμενη μετενσάρκωση, ὁ ἀδικημένος θὰ ἀνταμοιφθεῖ, ἐνῶ αὐτὸς ποὺ ἀδίκησε θὰ λάβει πίσω τὴν ἀδικία ποὺ ἔκανε. Ὁ ἀδικημένος, θὰ εἶναι ἕνα ἀνώτερο πλάσμα ἢ ἕνας εὐτυχὴς ἄνθρωπος, ἐνῶ αὐτὸς ποὺ τὸν ἀδίκησε θὰ εἶναι ἕνας ζητιάνος, ἢ ἕνα κακὸ αἰμοδιψὲς ζῶο. Ἔτσι, ἱκανοποιεῖται τὸ αἴσθημα δικαιοσύνης τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ἡ δυστυχία δὲν φαντάζει τόσο τρομερή.

Εἶναι ὅμως λογικὰ ὅλα αὐτά; Ἂς τὸ ἐρευνήσουμε λίγο βαθύτερα.

Μερικὰ ἀπὸ τὰ προβλήματα τῆς μετενσάρκωσης

Σύμφωνα μὲ αὐτὴ τὴ διδασκαλία, ἂν κάποιος ἀδικεῖται, αὐτὸ εἶναι τὸ κάρμα του, ἐπειδὴ σὲ κάποια προηγούμενη ζωή, ἦταν ἕνας κακὸς ἄνθρωπος!

Μὰ τότε, δὲν ὑπάρχει ἀδικία, καὶ καλῶς ἀδικεῖται! Πληρώνει αὐτὸ ποὺ τοῦ ἄξιζε, καὶ ὁ ἀνθρώπινος πόνος, δὲν πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζεται μὲ λύπη, οὔτε νὰ γίνονται προσπάθειες γιὰ τὴ βοήθεια τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ! Ὁ ζητιάνος καὶ ὁ ἄρρωστος, δὲν πρέπει νὰ ἐλεεῖται, ἀλλὰ ἀντιθέτως νὰ κατηγορεῖται ὡς ὑπεύθυνος γιὰ τὴν κατάντια του, ἐπειδὴ σὲ προηγούμενη ζωὴ ἦταν κακός! Ὁ καθένας, θὰ πρέπει νὰ δέχεται τὴ μοίρα του, ἀδιαμαρτύρητα, χωρὶς προσπάθειες βελτίωσης τῆς ζωῆς του, ἐπειδὴ τοῦ ἀξίζει νὰ πληρώνει τὶς ἀδικίες μίας ἄλλης ζωῆς ποὺ ὅμως δὲν τὴ θυμᾶται(!)

Καὶ ἐδῶ, ὑπάρχει ἄλλη μία ἀσυνέπεια τῆς διδασκαλίας τῆς μετενσάρκωσης. Ἐφ' ὅσον κάποιος δὲν θυμᾶται τὴν προηγούμενη ζωή του, γιατί νὰ τιμωρεῖται; Ποιὸς ὁ λόγος; Εἶναι σὰν νὰ δέρνεις τὸ παιδί σου, καὶ νὰ μὴ ξέρει τὸ λόγο! Νὰ τοῦ λὲς μόνο ὅτι εἶναι κακὸ παιδί, καὶ νὰ μὴν ξέρει σὲ τί ἔφταιξε!

Ἡ τιμωρία ἔχει νόημα μόνο στὰ πλαίσια τῆς ἀναμόρφωσης, καὶ ὄχι γιὰ τὴν ἁπλὴ ἀνταπόδωση! Ἂν τὸ Κάρμα ἁπλὰ ἀνταποδίδει, τότε δὲν εἶναι ἕνας δίκαιος, ἀλλὰ ἕνας ἐκδικητικὸς νόμος. Ἡ ἀνταπόδωση τοῦ Κάρμα, θὰ εἶχε νόημα, μόνο στὴν περίπτωση ποὺ ὁ καθένας θὰ θυμόταν τὶς προηγούμενες ζωές του, καὶ θὰ ἤξερε γιατί τιμωρεῖται, ὥστε νὰ μὴ τὸ ἐπαναλάβει.

Μὰ κι ἔτσι ἀκόμα, ὁ ἄνθρωπος θὰ εἶναι προσεκτικός, ὥστε νὰ ἐξελιχθεῖ σὲ ἀνώτερες μετενσαρκώσεις, ὥσπου νὰ ἀποκτήσει ἡ ψυχὴ τοῦ ἐμπειρίες, καὶ νὰ γίνει ἕνα μὲ τὴ θεότητα! Ἴσως πεῖ κάποιος.

Παραμένουν ὅμως πολλὰ ἀναπάντητα ἐρωτήματα, ὅπως: Ἐντάξει ὁ ἄνθρωπος. Ὅταν ὅμως ἕνας κακὸς μετενσαρκώνεται σὲ ἕνα κακὸ ζῶο, τότε πῶς θὰ ἀνεβεῖ σὲ ἀνώτερες μετενσαρκώσεις; Τὸ κακὸ ζῶο, δὲν θὰ μετενσαρκωθεῖ μὲ τὴ σειρά του σὲ κάτι χειρότερο;

Καὶ ἂς ποῦμε ὅτι πράγματι ὅλα τὰ ὄντα, εἶναι τμήματα τοῦ παντογνώστη Θεοῦ, (ὅπως λέει ἡ ἀνατολικὴ φιλοσοφία). Ἂν λοιπὸν αὐτὸ τὸ ὂν εἶναι παντογνώστης, τότε γιατί χρειαζόταν νὰ μοιραστεῖ σὲ τόσα κομμάτια ὥστε νὰ ἀποκτήσουν ἐμπειρίες, καὶ νὰ τὶς ἐπιστρέψουν σ' αὐτόν; Ἐφ' ὅσον τὰ ξέρει ὅλα, τί χρειάζεται τὶς ἐμπειρίες;

Ἂν τὰ ὄντα δὲν παραμένουν ξεχωριστὰ πρόσωπα, ἀλλὰ χάνουν τὶς προσωπικότητές τους, τελικὰ σὲ τί ἐξυπηρετεῖ ὅλη αὐτὴ ἡ ταλαιπωρία τόσων ἐνσαρκώσεων, γιὰ νὰ ἐπιστρέψουν στὸ τίποτα τῆς Νιρβάνα;

Καὶ ἂν τὸ ἀπόλυτο ΄Ἕνα ἀπὸ τὸ ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι προῆλθαν ὅλα τὰ ὄντα, εἶναι ὄντως ὁ ὕψιστος βαθμὸς ἐξέλιξης, τότε ἀπὸ ποῦ προῆλθαν τὰ κακὰ ὄντα; Θὰ ἔπρεπε νὰ προέλθουν ἀπὸ κάτι κακό! Κάτι μὲ τόσο ὑψηλὸ βαθμὸ ἐξέλιξης, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κακοποιεῖ!

Καὶ τὰ μικρόβια καὶ τὰ σκουλήκια, ἀπὸ ποῦ προῆλθαν; Γιατί δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ πεῖς ὅτι ἕνα σκουλήκι ἔχει καλὴ ἢ κακὴ ψυχή! Ἀπὸ ποῦ μετενσαρκώθηκαν αὐτά; Καὶ βάσει ποιῶν καλῶν πράξεων θὰ προοδεύσουν;

Τέλος, ἐφ' ὅσον τὸ Κάρμα εἶναι αὐτὸ ποὺ ὁδηγεῖ κάποιον στὸ νὰ μετενσαρκωθεῖ σὲ κάτι καλὸ ἢ κακό, τότε τὸ ἴδιο τὸ Κάρμα εἶναι ὁ πραγματικὸς φταίχτης τῆς ἀδικίας στὸν κόσμο! Τότε τὸ Κάρμα φταίει γιὰ τὰ ὅσα παθαίνει κάποιος, καὶ ὄχι αὐτὸς ποὺ τὸν ἀδίκησε, μία καὶ τόσο ὁ ἀδικούμενος ὅσο καὶ ὁ ἀδικῶν, εἶναι ἁπλῶς ἠθοποιοὶ μίας προκαθορισμένης παράστασης, βάσει κάποιων ΄΄ἠθικῶν΄΄ νόμων!

Ἔτσι τὸ Κάρμα ἀνάγεται στὸν ὕψιστο ρυθμιστὴ τοῦ σύμπαντος, ἀνώτερο ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὸ ἀπόλυτο Ἕνα, τὸ ὁποῖο εἶναι ὑποχρεωμένο νὰ συντίθεται ἢ νὰ ἀποσυντίθεται σὲ ἄλλα ὄντα, βάσει τοῦ νόμου τοῦ Κάρμα.

Μὰ τότε, ἂν τὸ Κάρμα εἶναι ἡ ὕψιστη δύναμη καὶ αἰτία στὸ σύμπαν, τότε αὐτὸ εἶναι ὁ Δημιουργός, καὶ πρέπει νὰ εἶναι κατ' ἀνάκην νοήμων καὶ δίκαιος, καὶ ὄχι μία τυφλὴ δύναμη, ὁ ἄδικος φταίχτης ὅλων τῶν δεινῶν!

Τότε, τὸ ἀπόλυτο Ἕνα δὲν εἶναι οὔτε παντογνώστης, οὔτε ἡ πρώτη αἰτία, καὶ ὑπόκειται σὲ περιορισμοὺς ἢ μεταβολὲς λόγω τοῦ νόμου τοῦ Κάρμα, καὶ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἔξω ἀπὸ τὸ χῶρο καὶ τὸ χρόνο, καὶ συνεπῶς δὲν εἶναι ἄκτιστο, ὅπως ὑποτίθεται ὅτι εἶναι.

Ἐναλακτικὲς ἑρμηνεῖες τῶν ἀναδρομῶν

Μὰ ἂν ὅλα αὐτὰ εἶναι λάθος, πῶς μποροῦν νὰ ἐξηγηθοῦν οἱ ΄΄ἀναδρομὲς΄΄ σὲ ἄλλες ζωὲς ποῦ γίνονται μὲ τὴ βοήθεια τοῦ ὑπνωτισμοῦ; 

Πράγματι, πολλοὶ πιστεύουν στὴ μετενσάρκωση, ὄχι γιὰ τὴ φιλοσοφική της ἀρτιότητα, ἀλλὰ ἐπειδὴ παρακολούθησαν μία τέτοια ἀναδρομή, ἢ ἐπειδὴ ἔμαθαν γιὰ κάποιον ποὺ *θυμήθηκε* γεγονότα ἀπὸ τὴ ζωὴ κάποιου ἄλλου, χωρὶς ποτὲ νὰ τὰ ἔχει ζήσει, ἢ νὰ τὸν ἔχει γνωρίσει. Ὅταν ὅμως ὑπάρχει ἐναλακτικὴ ἀπάντηση γιὰ τὴ λειτουργία ἑνὸς φαινομένου, εἶναι λάθος νὰ ἀποδεχόμαστε μία θεωρία ὅπως τῆς μετενσάρκωσης, ποὺ περιέχει τόσες ἀντιφάσεις.

Ἂς δοῦμε τρεῖς τέτοιες ἐναλακτικὲς ἐξηγήσεις.

Ἡ πρώτη, εἶναι ὅτι ὑπάρχει κάποιος ψυχικὸς δεσμὸς μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, μία καὶ ἀνήκουν στὴν ἴδια φύση. Ἔτσι, κάτω ἀπὸ κάποιες καταστάσεις ὅπως ὁ ὑπνωτισμός, μπορεῖ ἕνας ἄνθρωπος νὰ ἀντλεῖ μνῆμες ἀπὸ τὴ ζωὴ κάποιου ἄλλου, καὶ νὰ τὶς θυμᾶται ὡς δικές του, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει κατ' ἀνάγκην ὅτι εἶχε ζήσει ὁ ἴδιος αὐτὰ τὰ γεγονότα σὲ μία ἄλλη ζωή.

Ἡ δεύτερη, εἶναι ὅτι στὸ σύμπαν μας ὑπάρχουν κι ἄλλες διαστάσεις, οἱ ὁποῖες δὲν γίνονται ἀντιληπτές. Ἔτσι, πάλι κάτω ἀπὸ κάποιες καταστάσεις, μπορεῖ ἕνας νὰ ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ δεῖ συμβάντα καὶ γεγονότα ἄλλων σημείων τοῦ χώρου καὶ τοῦ χρόνου, πράγμα ποὺ ἐκλαμβάνεται ὅτι τὰ γεγονότα τὰ ἔζησε ὁ ἴδιος.

Ἡ τρίτη τέλος, (καὶ ἡ πιθανότερη γιὰ τὸν γράφοντα), εἶναι ὅτι πνευματικὰ ὄντα ποὺ ἔχουν συμφέρον νὰ διαδοθεῖ ἡ διδασκαλία τῆς μετενσάρκωσης, ὑποβάλουν στὸν ὑπνωτιζόμενο ἐντυπώσεις ἀπὸ πράγματα ποὺ συνέβησαν σὲ κάποιον ἄλλον, σὲ ἄλλες ἐποχές, γιὰ νὰ πείσουν τοὺς βλέποντες ὅτι ἡ μετενσάρκωση ὑπάρχει. Τουλάχιστον, κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς ποὺ παρακολουθήσαμε τέτοιου εἴδους ἀναδρομές, αὐτὴ τὴν ἐντύπωση σχηματίσαμε, ἀπὸ τὰ ὅσα ἔλεγε ὁ ὑπνωτιζόμενος γιὰ ΄΄κάποιον΄΄ ποὺ ἐρχόταν σ' αὐτόν.

Ἀλλὰ γιὰ ὅσους θέλουν νὰ πιστεύουν ἀπὸ ἐμπειρίες, θυμίζουμε τὶς ἀμέτρητες ἐμπειρίες Χριστιανῶν, ὅταν εἶχαν ἐπαφὴ μὲ πεθαμένα πρόσωπα ποὺ ἀναγνώριζαν τὸν ἑαυτό τους, ἢ ἀκόμα καὶ μὲ τὸν ἴδιο τὸν ζῶντα Ἰησοῦ Χριστό, καὶ ποὺ τοὺς διαβεβαίωσαν γιὰ τὴν πραγματικότητα τῆς ἀνάστασης, καὶ γιὰ τὸ λάθος τῆς μετενσάρκωσης.

Τὸ πρόβλημα τοῦ κακοῦ

Μετὰ ἀπὸ τὴν περίληψη τῶν προβλημάτων αὐτῆς τῆς ἐσφαλμένης θεωρίας, ἂς δοῦμε μὲ λίγα λόγια τὴ Χριστιανικὴ ἄποψη γιὰ τὸ πρόβλημα τοῦ κακοῦ, καὶ πῶς αὐτὸ λύνεται χωρὶς προβλήματα στὰ πλαίσια τοῦ Χριστιανισμοῦ. 

Τὸ κακό, εἶναι αἰτία τῶν δικῶν μᾶς ἐπιλογῶν, ὡς ἐλευθέρων πλασμάτων. Φυσικά, δὲν τελειώνουν ὅλα σὲ αὐτὴ τὴν ἄδικη ζωή. Οἱ σημερινὲς ἀδικίες θὰ δικαιωθοῦν, ὅταν στὴν ἀνάσταση ὁ καθένας θὰ λάβει κατὰ τὴ δικαιοκρισία τοῦ Θεοῦ τὸ σῶμα ποὺ τοῦ ἀξίζει, σύμφωνα μὲ τὸ πῶς ἔζησε στὴ ζωή του. Καὶ θὰ εἶναι ὁ καθένας ξεχωριστὸ πρόσωπο, καὶ θὰ θυμᾶται καλὰ τί ἔχει κάνει.

Τότε στὴν ἀνάσταση, τὸ κάθε πρόσωπο, θὰ συνεχίσει νὰ ὑπάρχει ὡς πρόσωπο, σὲ μία κοινωνία ἀγάπης μεταξὺ προσώπων, σὲ ἑνότητα μὲ τὸν προσωπικὸ παντοδύναμο Θεὸ τοῦ σύμπαντος, κι ὄχι ὡς ἀπρόσωπη σταγόνα σὲ κάποια ἀπρόσωπη Νιρβάνα.